“İyi Büyüdük”
15 Eylül 2021
Enflasyon Yükselmese “İyi” idi
9 Ekim 2021

“Merkez” Faizleri İndirir mi?

İndirir!..

Faizler düşük olduğunda ülkenin yaşadığı riskler, kurun yüksek olduğunda ortaya çıkan risklerden bağımsız değildir. Ekonomi yönetimi bunun maliyetini hesaplayıp ona göre politika belirlemektedir.

Ayrıca özellikle 10 yıldır ekonomik açıdan zor günlerden geçen ekonomilerin bir de CDS risk primi var ki ülkeler için ölümcül bir borç maliyetidir. Türkiye’nin bu oranla başı derttedir. yaklaşık 400bps (faiz+4) sigorta primi ödemektedir. Faizleri düşürüp CDS ile açığı kapatmak dünya tefecilerinin yeni oyunu olsa gerek. Merkez Bankalarının pozisyonlarını bunun üzerinden izlemeyi de ihmal etmemek gereklidir.

Merkez Bankası’nın operasyonlarını bazen beklenen, bazen beklenmedik olarak algılamak mümkündür. Ancak her şey piyasanın istediği şekilde olursa o zaman, piyasa aksaklıkları dediğimiz temel sorunun önemli ekonomik sorunlara yol açması kaçınılmazdır. Bu yüzden Merkez Bankasının da bir yol haritası olması beklenir, piyasaların da buna olumlu-olumsuz  tepki vermesi kaçınılmazdır.

Piyasaların ilgiyle beklediği Merkez Bankası Para Politikası Kurulu (PPK)  toplantısı sonrası faiz kararı nasıl çıkacak? Faizler iner mi, çıkar mı?

Konuyu “üretim” yerine para-pul, faiz, kur üzerinde tartışmak demektir. Yani sonuçlarla ekonomiyi değerlendirmek demektir. Asıl konu ekonominin geçirdiği aşamalardır. Üretimin niteliğidir; ithalat ve ihracatın  sonuçlarıdır. Üretimin ve büyümenin istihdam oluşturan refah getiren yanıdır.

Merkez Bankası hala daha kontrolün kendinde olduğu yönünde politika belirlemektedir. Ani ataklar, artırım ya da indirimler yerine yumuşak geçişler ile “politika sıkılaştırmalarına” zemin hazırlanmaktadır. Çünkü “faiz” tek başına, sorunların üstesinden gelme konusunda yeterli olmayacaktır. Önemli olan yapısal ve kurumsal tedbirleri hayata geçirebilmektir. Sonuçta faiz sanal bir enstrümandır. Oranları anlık yükseltip düşürmek mümkündür. Asıl olan ve gerçek olan  ise  üretimdir… İstihdamdır… Refah artışı ve refahın yaygınlaşmasıdır. Bundan dolayı üretimin yatırım ve zaman maliyeti hep olacaktır. Üretimle ilgili politikaların etkisi uzun vadede görülecektir.

Türkiye Haziran ayındaki 4.200 bin işsiz sayısını, ertesi ay 800 bin kişi azaltarak 3.400 bin rakamına indirmiştir.  Ancak Ağustos ayında işsiz sayısı yeniden 3.800 bin olmuştur. Bu sürdürülebilir bir durum değildir. İnsanların bir ay içerisinde yeniden işsiz kalmasının maliyeti daha ağır olabilmektedir. Bu durum ekonomi bakımından da güvensiz bir ortamdır.

Son Merkez Bankası kararları faiz indirimi olacak/devam edecek izlenimini kuvvetlendirmektedir.  Büyümede yakalanan %21,7 oranı, buna kuvvetli bir gerekçe olabilir. Ancak Fitch ve diğer kredi derecelendirme kuruluşlarının yanı sıra, Goldman Sachs  gibi yatırım bankalarının da %9’lar civarında bir büyüme tahmini Merkez Bankası’na hareket alanı sağlamaktadır. Bunun da rüzgarını önümüzdeki ilk toplantıda görebiliriz.

Merkez Bankası PPK toplantısının sonucunu olumlu olarak ve ekonomi konusunda hakim bir iyimserlik olarak görmek gerekmektedir. İç talep göreli olarak daha zayıf seyrederken Avrupa Birliği ülkelerinin talebindeki artışın ihracat üzerindeki olumlu etkisinin sürdüğüne dikkat çekilmiştir. Alınan destekleyici teşvik ve tedbirlerin katkısıyla iktisadi faaliyetteki ılımlı toparlanma eğiliminin devam etmesi beklendiğini kaydeden Kurul, yapısal reformların uygulamaya geçirilmesinin büyüme potansiyelini önemli ölçüde artırabileceğini değerlendirmektedir.

PPK kararları uygulanan politikaların enflasyon üzerinde olumlu olduğu görüşüne yer vermektedir. Şimdilik faizden kaynaklanan maliyet baskısı devam etmektedir. Merkez bankasının da aldığı pozisyon bu maliyeti düşürmek yönündedir. Son politika belgelerinde de fiyat istikrarı ve faiz bu doğrultuda değerlendirilmektedir.  Enflasyon görünümüne dair yukarı yönlü riskleri düşürmenin yolu, maliyetleri de yönetmek ve eğilimi aşağı yönde belirlemektir. Son olarak şu gerçeği yine tekrarlamış olalım: Türkiye için bu faiz seviyesi yüksektir ve

bu oranlar yönetilebilir bir durum değildir!..”

Loading

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.